Open brief aan een leerling met autisme die thuis zit

Beste jong talent,   Ja, ik noem je jong talent. Bewust. Ik ken je niet maar weet wel hoe het kan voelen om uitgesloten te worden van de maatschappij. En te denken dat je niks waard bent. Dat je geen toekomst hebt. Ik deel mijn verhaal met je om te laten zien dat er wel toekomst is.  Toen ik 24 was kreeg ik de diagnose autisme. Laat. Te laat. Eigenlijk had ik eerder willen weten waarom ik me anders ontwikkelde dan mijn leeftijdsgenoten. Rond mijn 16e was mooi geweest. Daarvoor was het niet nodig, omdat mensen in mijn directe omgeving mij zagen als iemand die alles kon bereiken. Maar de wereld buiten mijn veilige thuis bleek dat toch wel een beetje anders te zien. Ik ging me steeds dommer voelen. Ik snapte niet waarom mensen om me heen alles aan leken te kunnen: vrienden maken en vriendschappen onderhouden, goed presteren op school, genieten van het leven. Ik was wel soms aan het genieten hoor, maar het was vooral overleven. Totdat ik wist dat mijn hersenen niet kapot waren. Niet verkeerd waren. Maar zich gewoon op een andere manier ontwikkelen. Dat gaf rust. En nog belangrijker: hoop. Ook ik trapte bijna in de valkuil om een 'autistische persoonlijkheid' te worden, doordat ik veel gevraagd werd om over mijn nare ervaringen te vertellen en zo andere volwassen te helpen begrijpen waarom het zo mis gaat. Ik ging over mijn eigen grenzen om anderen te helpen....zonder dat ik het besefte. Omdat ik wilde voorkomen dat anderen zich net zo alleen voelen als ik me heb gevoeld. Woorden hebben kracht, heb ik geleerd. De samenleving verwachtte een slachtofferrol van me. Dat is veilig denk ik. Je kunt iemand helpen. Maar dat gaat over de ander en niet over de kwetsbare persoon voor je. Die er mee leeft. Soms zonder veel hoop. Als kind denk je heel makkelijk dat het aan jou ligt. En dat is niet helemaal verkeerd. Iedereen draagt een stukje van de waarheid met zich mee zegt Martine Delfos, mijn mentor die me uit de autistische persoonlijkheid heeft kunnen halen voordat ik er te diep in verstrikt raakte. De waarheid is dat wij zelf misschien onderdeel zijn van de uitdaging, maar dat het 'systeem' om ons heen ook een grote verantwoordelijkheid heeft om iedereen zich op zijn eigen manier te laten ontwikkelen. Onze taak is daarin te geloven denk ik. Vanuit ons hart. Vanuit onze eigen deskundigheid en de kennis die iedereen in zich draagt. Als ik terug kijk naar toen ik 24 was en mezelf nu zie als 33-jarige, kan ik niet geloven wat ik heb kunnen mee maken. Hoe veel ontwikkeling ik hebt doorgemaakt. Ik ben nog niet klaar! Als ik denk aan hoe het was toen ik 18 was en nu - het is een andere wereld geworden. Ik was bijna gestopt met mijn studie op de kunstacademie. Maar een leraar en een decaan geloofden in me. Later kwam ik in een Wajong-uitkering. Mij werd verteld dat ik als zzp'er nooit uit die uitkering zou kunnen komen. Omdat 'het systeem' niet in staat was om mensen zoals ik, die zzp'er wilde worden, uit te Wajong te helpen. Een baan vinden, dat kan wel vanuit een uitkering. Maar zelfstandige worden? Ik moest geen hoop hebben.  Het was hard werken. Nu nog steeds. Maar mijn leven is heel erg anders geworden. Ik ben uit de Wajong. Dat heeft me een goede 3,5 jaar gekost. Met veel doorzettingsvermogen. Om hulp durven vragen. Fouten durven maken. Dat vond ik echt niet makkelijk, moet ik eerlijk zeggen. Ik was daar nog heel jong in, vanuit ontwikkeling gezien. Er is hoop. Er zijn meerdere paden in het leven. Je bent niet mislukt of verkeerd en je hebt niet gefaald! Je leven ligt voor je. Ik geloof in je ook al ken ik je niet.  Misschien is de eerste stap: geloven dat iemand in je gelooft, voldoende totdat je in jezelf kunt gaan geloven? Dat was wat iemand voor mij deed.