'Ik hoop dat het normaler wordt om vragen, twijfels en ervaringen te delen met elkaar’

Heb jij vragen over autisme en seksualiteit? Dan hebben wij goed nieuws voor je. Sinds deze zomer vind je op de site van de NVA en het Vlaamse Participate informatie over allerlei onderwerpen zoals autismekenmerken en seksualiteit, seksuele identiteit en genderidentiteit, en wensen en grenzen. Onze eigen Jessica Slijpen is één van de mensen die daar hard aan heeft gewerkt. Zij vertelt over haar rol, wat ze heeft geleerd, wat er allemaal nog nodig is en meer.   

Afbeelding
autisme en seksualiteit

De webteksten over autisme en seksualiteit zijn gemaakt door de Informatietafel Autisme. Dit is een samenwerkingsverband van: NVA, PAS, NIPA, wegwijzer-autisme, diverse ervaringsdeskundigen (uit die organisaties of erbuiten) en wij. Dit is een al langer lopend project waarin we samen werken aan de verbetering van informatievoorziening, met ondersteuning van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.   

‘Nadat we de brochure Een diagnose autisme... en dan? hadden gemaakt, keken we naar een nieuw thema waarover autistische mensen (en hun naasten) informatie willen,’ legt Jessica uit.  Zij is projectleider van de Informatietafel. Dat wil zeggen dat Jessica zorgt voor de samenwerking in het projectteam en de inhoudelijke ontwikkeling van webteksten. ‘Ik zorg ervoor dat we teksten maken die aansluiten bij de behoefte van de doelgroep en waarin we alle kennis bij elkaar brengen,’ vult Jessica aan. 'Seksualiteit is een thema waarbij je niet kan zeggen ‘hoe het zit’ of ‘hoe het hoort’. Dat maakt het schrijven van waardevolle teksten uitdagend.’  
Jessica hoopt vooral dat mensen herkenning en inspiratie vinden in de vele ervaringen van anderen, en dat het normaler wordt om vragen, twijfels en ervaringen te delen met elkaar. Dat onderwerpen als genderidentiteit en grenzen voor sommige mensen nog best taboe zijn, houdt haar niet tegen. ‘Als een onderwerp taboe is, kom ik juist graag in actie. Ik wil onderwerpen een beetje uit de taboesfeer halen, met respect voor gevoeligheden die er kunnen liggen.’   

Eén manier waarop autisme en seksualiteit meer besproken en genormaliseerd kan worden, is door de webteksten niet uitsluitend onder de aandacht te brengen bij mensen met autisme en hun naasten. ‘We willen ook graag dat professionals de webpagina’s gebruiken in hun begeleiding van mensen met autisme,’ vertelt Jessica. Het is daarom van belang dat ze zo bruikbaar en relevant mogelijk zijn voor iedereen. ‘Ik wist al hoe belangrijk het was, maar heb nu weer ervaren hoe cruciaal het is en hoeveel tijd en aandacht het van iedereen vergt om verschillende perspectieven bij elkaar te brengen,’ vult ze hierop aan.   

Afbeelding
Jessica Slijpen
Foto: Jessica Slijpen 

Daarnaast heeft Jessica door dit project geleerd dat geen autist hetzelfde is, en dat geldt ook voor de behoeften. ‘Vragen en ervaringen rondom seksualiteit zijn enorm divers. Een klein voorbeeld: er zijn mensen die overprikkeling ervaren, maar ook mensen die onderprikkeling ervaren. Er zijn mensen die heel makkelijk contact leggen, en er zijn mensen die dat vreselijk lastig vinden,’ legt Jessica uit. De grote valkuil is volgens haar dan ook om te generaliseren en daarmee onbedoeld te stigmatiseren. ‘We hebben ons uiterste best gedaan om in elke alinea deze breedte te laten zien,’ vertelt ze. Die diverse ervaringen zorgen er ook voor dat Jessica dingen van zichzelf en haar (ex)-partner herkent, ook al zijn zij niet autistisch. ‘En dat is logisch, want autistische kenmerken zijn ook menselijke kenmerken. Maar, ik ben me er wel continu bewust van geweest dat de intensiteit waarmee mensen met autisme de wereld, en dus ook seksualiteit, beleven een stuk groter kan zijn.’   
 
Jessica hoopt dat mensen makkelijker met elkaar gaan durven communiceren over seksualiteit. ‘Ik zeg bewust communiceren, want praten over zo’n onderwerp is niet voor iedereen een optie. En je kunt ook op andere manieren communiceren,’ vertelt Jessica. Er zijn bijvoorbeeld autistische mensen die (soms) niet-sprekend zijn. Zo geeft ze het voorbeeld van een stel die blokjes in stoplichtkleuren naast hun bed heeft staan, waarmee ze tijdens een vrijpartij communiceren. ‘Ook zijn er mensen die elkaar briefjes schrijven in plaats van praten,’ vult ze aan. Zo kun je elkaar toch duidelijk maken waar je je comfortabel bij voelt op zo’n moment, op een manier die voor beiden fijn is. ‘Iedereen heeft te maken met seksualiteit, ook als je niet aan seks doet. Dus laten we iets minder moeilijk doen over het communiceren daarover. Tussen partners, tussen ouders en kinderen, en tussen professionals en cliënten.’  
 
Jessica denkt dat het heel waardevol is als er meer ervaringen over seksualiteit gedeeld worden. ‘En dan vooral ook positieve ervaringen en tips, die anderen kunnen inspireren,’ vertelt Jessica. Voor nu is ze erg blij met de reacties die via de webpagina’s gegeven worden. Er zijn veel mensen die aangeven dat ze het heel belangrijk vinden dat deze uitgebreide informatie er is. Extra mooi vond ze ‘de waardering van één bekende ervaringsdeskundige die schrijft dat de manier waarop we de stem van autistische mensen zelf aan bod laten komen, het beste nieuws van haar week was.’