Effect levensloopbegeleiding onderzocht: “Grote positieve impact op de levens van alle betrokkenen”

Afbeelding

Mad Impact is al sinds het begin van de pilot Levensloopbegeleiding betrokken. In het eerste onderzoek, na ongeveer 1 jaar, bleek al dat levensloopbegeleiding een positief effect had op de levens van deelnemers. Ze ervaarden meer richting en structuur, voelden zich autonomer en gaven hun leven gemiddeld een cijfer wat 10% hoger lag dan voor de pilot.

Nieuwe onderzoeksresultaten

In het vervolgonderzoek 'Levensloopbegeleiding VAB werkt door!' bekeek Mad Impact de invloed van 3 jaar levensloopbegeleiding bij zo’n 100 deelnemers. Arne: “Vijftien deelnemers hebben we heel nauw gevolgd en daardoor echt een band met hen opgebouwd. Wat mooi is om te zien, is dat de resultaten verder de positieve kant op gaan.” De casus van David schetst dit goed: in de eerste 1,5 jaar had hij veel contact met zijn levensloopbegeleider, die hem met behulp van meditatie uit een zware depressie hielp. Ze zien elkaar nog regelmatig, maar er is al twee jaar waakvlamcontact. David heeft nu zijn leven op de rit en ervaart rust bij het idee dat hij op elk moment snel en laagdrempelig hulp kan vragen aan zijn begeleider.    

Deelnemers hebben nog meer stappen gezet in hun ontwikkeling, ziet Arne. “In de vorige meting was er nog geen opvallend verschil in het aantal sociale contacten dat deelnemers hadden. Nu zien we een toename van bijna 20%. Blijkbaar moesten randvoorwaarden zoals zelfredzaam zijn, psychisch welzijn en lichamelijk welzijn eerst op orde komen. Onze verwachting is dat dat deze ontwikkeling in participatie van deelnemers zich in de toekomst verder zal voortzetten. Hopelijk is de volgende stap dat het gemiddeld aantal uren dat mensen betaald werken toeneemt. ”

De onderzoeksresultaten in het kort:

• Deelnemers ervaren meer kwaliteit van leven, zijn zelfredzamer en hebben een groter sociaal netwerk.
• Het lukt deelnemers beter om te participeren in de maatschappij en samen pakken levensloopbegeleider en deelnemer steeds grotere vraagstukken op.
• Het psychisch en lichamelijk welzijn van deelnemers is verbeterd en ze hebben meer sociale relaties.
• Naasten voelen zich minder alleen, besteden gemiddeld 4 uur minder aan zorg, ervaren minder spanning en een betere levensbalans.
• Levensloopbegeleiders ervaren deze werkopzet, de lokale netwerk en de training- en intervisiemogelijkheden als positief. Het arbeidsverloop is 9% waar het landelijk gemiddelde in de zorg op 18% ligt.
• Een groep naasten die (met name voor kinderen onder de 12 jaar) optreedt als levensloopbegeleider, ervaren veel voldoening in deze rol. Ook werkt de aanpak voor de deelnemers, zij geven hun leven nóg een hoger cijfer dan de gemiddelde deelnemer.
• Gemiddelde inzet levensloopbegeleiding: 2,6 uur per week. Het vangnet is vaak voldoende en geeft vertrouwen.

Positief effect op naasten

Ook voor naasten geldt dat ze zich gesteund en gehoord voelen, net als in het vorige onderzoek. In dit onderzoek blijkt het aantal zorguren van naasten met een derde afneemt. “Omdat de levensloopbegeleider een deel van de zorg wegneemt én de deelnemer in steviger vaarwater komt, zijn er minder zorguren van de naaste nodig,” vertelt Arne.

Naasten als levensloopbegeleider

In de afgelopen anderhalfjaar richtte het onderzoek zich ook op de betekenis van naasten als levensloopbegeleiders. Dit speelt vooral bij kinderen onder de 12 jaar. Die dubbelrol als ouder en levensloopbegeleider lijkt in eerste instantie complex, maar blijkt in de praktijk heel effectief. De stijging van levensgeluk bij deelnemers met een naaste als levensloopbegeleider was gemiddeld een stuk hoger dan bij de andere deelnemers. “Dat verraste ons! Behalve het effect op de deelnemers, voelen deze naaste-levensloopbegeleiders zich ook serieus genomen, hebben ze meer kennis en kunde opgedaan met training en intervisie, en zijn daardoor een ander soort naaste geworden. Ze gaven bijvoorbeeld aan met meer afstand naar de problematiek van hun kind te kijken. Wellicht kan dit in de toekomst op grotere schaal worden onderzocht om écht conclusies te kunnen trekken. Maar op basis van de door ons gevonden resultaten zou het zonde zijn om deze groep uit te sluiten als levensloopbegeleider.”

Minder uitstroom onder levensloopbegeleiders

Ook andere levensloopbegeleiders geven aan dat ze zich serieus genomen voelen, en kunnen doen wat echt belangrijk is en uitgaan van de wensen van hun cliënt. In de reguliere zorg is daar minder ruimte voor. “In de praktijk blijkt wel dat de levensloopbegeleider de eigen ideeën niet wegstopt, maar de ingang is altijd de deelnemer en diens wensen.” Ze waarderen hun persoonlijke en professionele ontwikkeling in de pilot. “We zien ook dat de uitstroom na de eerste twee jaar eigenlijk wegvalt. Deelnemers of begeleiders waarbij de klik of het werk toch tegenviel, zijn al eerder geswitcht of uitgestapt. Het percentage arbeidsverloop is in de pilot relatief laag.”

Maatschappelijke winst

Over het nut van levensloopbegeleiding is het rapport eenduidig: het heeft veel meerwaarde. “In de pilot zijn nieuwe professionele standaarden ontwikkeld in samenwerking, lokale groepen in combinatie met training en intervisie.” Als deelnemers op lange termijn minder zorg nodig hebben, meer participeren in werk en de maatschappij én de arbeidsuitval onder begeleiders daalt, levert dat de maatschappij winst op. In geld en menskracht. En misschien nog wel het belangrijkste: een grote groep mensen voelt zich beter én kan meedoen in de maatschappij.

Ben jij geïnteresseerd in levensloopbegeleiding?

Levensloopbegeleiding VAB is nog niet overal in Nederland beschikbaar, maar dit gaat waarschijnlijk veranderen. Ben jij geïnteresseerd om deelnemer te worden, of om levensloopbegeleider te worden? Laat dan je gegevens achter op de interesselijst. Op deze manier kunnen we je vinden zodra er een groep start in jouw omgeving. Vul de interesselijst in op onze website.