Sportcoach

Wat kun je doen?
 

Verdiep je in autisme

Veel mensen met de diagnose autisme ontwikkelen zich in een ander tempo en volgorde dan leeftijdsgenoten. Kennis hierover helpt om de sporter goed te begeleiden in zijn ontwikkeling. Meer informatie over de ontwikkeling van kinderen en volwassenen met autisme vind je in Autisme als ontwikkeling in eigen tempo en volgorde. 

Training voor sportcoaches

Het NOC-nsf biedt trainingen aan over jongeren en autisme. Deze training is niet specifiek gericht op ontwikkelingsmogelijkheden bij autisme, maar gaat over het aanpassen van de trainingsomstandigheden zodat jongeren met autisme goed kunnen functioneren in het team. 

Vraag de sporters wat zij nodig hebben

Vraag sporters met autisme wat zij nodig hebben om veilig en met plezier te sporten. Ieder persoon met autisme is anders. Wat voor de een werkt, werkt voor de ander niet. Houd er hierbij rekening dat zelfreflectie en zelfinzicht bij mensen met autisme soms nog minder goed ontwikkeld is. Daarom kan het behulpzaam zijn een ouder of begeleider te betrekken bij het gesprek. 

Gespreksonderwerpen kunnen zijn:

  • omgaan met regels
  • welke aanpassingen zouden de sporter helpen (vaste opbouw van de training)
  • wensen met betrekking tot de trainingslocatie (licht/ruimte/ligging)
  • tijdstippen
  • rustige plek in (aparte) kleedruimte
  • informeren van teamgenoten
  • eventuele mogelijkheden om te sporten met andere sporters met autisme
  • wens tot sporten met een maatje
  • moeilijkheden met teamgenoten
  • begeleiding tijdens het sporten.

Attendeer sporters erop dat zij eventueel het gesprek kunnen voorbereiden via de Gesprekshulp voor op de sportclub.

Hoe kun je eventuele wensen invullen?

Als je de behoeftes van de sporter weet, is het nog niet altijd duidelijk hoe je die kunt invullen. Hieronder staan enkele voorbeelden. 

  • Behoefte aan structuur? Zorg voor duidelijke regels (en het naleven hiervan), afbakening van plaats en tijd. Vertel vooraf hoe de training is opgebouwd en houd je daar ook aan. Geef duidelijke opdrachten, eventueel in tussenstappen met toelichting tijdens het voordoen.
  • Behoefte aan prikkelarme omgeving? Zorg voor een overzichtelijke plek, beperk zo mogelijk licht, geluid en aanrakingen. 
  • Behoefte aan vaste routines? Kondig veranderingen op tijd aan, zoals een ander veld, andere trainer, andere training, andere opstelling of een andere tijd. Is dit niet mogelijk? Geef de sporter dan letterlijk ruimte en tijd geven om te wennen aan de verandering.
  • Behoefte aan duidelijke taal? Gebruik zo veel mogelijk letterlijk woordgebruik en zo min mogelijk beeldspraak. Voorbeeld: zie je die 4 oranje pionnen? In plaats van: zie je daar dat (denkbeeldige) vierkant?  Realiseer je dat de sporter opdrachten heel letterlijk kan opvatten, wat soms tot verrassende acties kan leiden. Check dan altijd even hoe je iets gezegd hebt. 
  • Behoefte aan positieve feedback? Weet welke sterke kanten/interesses de sporter heeft en gebruik deze om contact te maken. Betrek de sporter bij het geven van de uitleg over een oefening. 

Omgaan met onbegrepen gedrag 

Een sporter met autisme kan zich soms heel anders gedragen dan je verwacht. Dat gedrag kan storend zijn in het team. Wees dan helder, maar niet emotioneel in het geven van feedback. Probeer samen met de sporter te achterhalen waar het gedrag vandaan komt. Vaak is er - in de ogen van de sporter - een heel logische verklaring voor. Dat samen bespreken kan veel begrip over en weer geven. 

Licht toe welk gedrag nodig is om sporten plezierig te houden voor jou, teamgenoten en tegenstanders. Vraag geen overmatige aanpassing: dat geeft stress en blokkeert de intrinsieke ontwikkeling van de sporter. Zoek samen naar manieren die voor iedereen werkbaar zijn.  

Bescherm tegen pesten

Ook op het sportveld komt pesten voor. De sporter met autisme kan gepest worden, maar kan ook zelf anderen pesten. Als coach moet je zorgen voor een veilige omgeving waarin iedereen op zijn eigen manier en niveau kan sporten. Meer informatie over de aanpak van pesten tijdens het sporten vind je op Stop pesten nu. 

Kennis delen

Ben jij zo'n coach bij wie het allemaal als vanzelf loopt, ook voor sporters met autisme? Andere coaches kunnen daar veel van leren! Deel binnen en buiten de vereniging je kennis over autisme en/of de aanpassingen die jij gedaan hebt. 

Stimuleer binnen jouw sportvereniging dat er beleid ontwikkeld wordt om sporten voor kinderen - waarvoor het niet altijd vanzelfsprekend is - wel toegankelijk te maken. Het is vaak een kwestie van goed zoeken om een geschikte sportvereniging te vinden die past bij hun behoefte en ontwikkeling. Door uit te dragen dat jouw vereniging open staat voor kinderen met autisme help je ouders in hun zoektocht.