Verschillende manieren van opvoeden

Er zijn vele manieren om je kind op te voeden. Vanuit verschillende visies zijn allerlei adviezen en methoden ontwikkeld, soms speciaal voor kinderen met autisme. 

Het is niet noodzakelijk om een speciale opvoedmethode te kiezen. Veel ouders vertrouwen op hun natuurlijke aanleg om een kind op te voeden. Je hoeft je dan niet echt bewust te zijn van de visie van waaruit je opvoedt. 

Ik merk dat mijn zoon gewoon tijd nodig heeft om dingen door te laten dringen.

Als je allerlei ingewikkelde situaties tegenkomt die je niet zomaar oplost, kan een speciale opvoedmethode wel handig zijn. En dan is het wel belangrijk om bewust te kiezen voor een methode die bij jouw visie past. Bij veel opvoedmethoden ligt de nadruk op één van deze factoren:

  • Ontwikkeling/aanpassing van je kind.
  • Beheersing van de omgeving. 
  • Ontwikkeling van jezelf als ouder.

Wat houden die factoren in? 

1. Ontwikkeling / aanpassing van je kind 

Veel opvoedmethoden richten zich vooral op het kind. Die methodes kunnen twee doelen hebben: 

  • De ontwikkeling van kind stimuleren.
  • Je kind leren om zich aan te passen aan de verwachtingen van anderen

Het is niet altijd makkelijk om het verschil te zien. Een methode waarbij je kind leert praten of leert om samen te spelen, lijkt gericht op ontwikkeling. Maar als je kind daar eigenlijk nog niet aan toe is, train je gedrag dat jíj als ouder graag ziet (of dat mensen in je omgeving graag zien). Dan moet je kind zich aanpassen aan de verwachtingen. 

Bij een ontwikkelingsgerichte aanpak stimuleer je alleen ontwikkelingen waar je kind werkelijk aan toe is. Zo voorkom je dat je gedrag traint waar jij als ouder behoefte aan hebt, maar waar het kind eigenlijk niet aan toe is. Denk bijvoorbeeld aan oogcontact maken: dat is vaak een wens vanuit de ouders en de omgeving. Vanuit de ontwikkelingsgedachte kan het zelfs schadelijk zijn voor het kind als hij iets moet leren waar hij niet aan toe is. 

Het is niet altijd duidelijk aan welke stappen een kind toe is. Je kunt een ontwikkelingspsycholoog vragen dit met je te bekijken.

2. Aanpassing van de omgeving

Het kan zinvol zijn om (tijdelijk) de omgeving aan te passen zodat je rust creëert. De omgeving aanpassen is een breed begrip. Je kunt denken aan:

  • Een aangepaste inrichting in je huis om dat je kind regelmatig boze buien heeft.
  • Een strak, vast dagschema zodat je kind precies weet waar hij aan toe is.
  • Een aangepaste sportclub.  
  • Logeerweekenden voor je kind, zodat derest van het gezin even ontlast wordt.

3. Jezelf ontwikkelen

Een kind met autisme opvoeden kan een hele uitdaging zijn. Het vraagt veel van jezelf. Jouw houding heeft enorme invloed op je kind. Het kan daarom nodig zijn om anders in het leven te gaan staan:

  • Verwachtingen over je kind loslaten en te leren genieten van wat er is.
  • Je niet storen aan bepaald gedrag (dat je erg irritant vindt)
  • Kunnen blijven streven naar ontwikkeling bij je kind.

Bij een ontspannen en liefdevolle ouder komt een kind makkelijker tot ontwikkeling dan bij een ouder die zich ergert. Het kind kan zich dan zelfs slecht gaan voelen en zich terugtrekken. Er zijn verschillende methoden en therapieën die zich richten op de ontwikkeling van jezelf als ouder. 

Zoeken naar een balans

Waarschijnlijk spreekt een van de benaderingen je het meest aan. Toch is het goed om te zoeken naar een balans. Want als je alleen werkt aan de ontwikkeling van je kind, bestaat het risico dat je je kind overvraagt (op dat moment). En als je alleen de omgeving aanpast, leert je kind minder goed omgaan met wisselende situaties.

Ontwikkeling van jezelf kan helpen om de situatie goed aan te kunnen. En dat helpt om met geduld en liefde te blijven opvoeden, ook als je vindt dat je kind zich soms irritant gedraagt.