Kenmerken van autisme
De diagnose autisme wordt gegeven op basis van gedrag. Dat gedrag kan verschillende oorzaken hebben.
Naar schatting heeft 1,2% van de bevolking (190.000 mensen) autisme. Lang niet iedereen heeft daadwerkelijk een diagnose. De diagnose wordt pas gegeven als je in het dagelijks leven veel beperkingen ondervindt door autisme. En dat is lang niet bij iedereen zo.
Onzichtbaarheid van autisme
Autisme wordt vaak niet herkend. Soms hebben mensen wel het gevoel dat er 'iets' aan de hand is. Of zijn er problemen die ze niet kunnen thuisbrengen.
Stereotype opvattingen over autisme belemmeren de herkenning. Veel mensen denken bijvoorbeeld dat mensen met autisme geen oogcontact maken, heel goed kunnen rekenen of tekenen en niet sociaal zijn. Maar die clichés zijn maar zelden waar. Zoals ieder mens verschilt, zo verschillen ook alle mensen met autisme.
Kenmerken van autisme
Bepaalde eigenschappen komen relatief vaak voor bij mensen met autisme. Er is echter niet één eigenschap die iedereen met autisme heeft. En er zijn ook geen eigenschappen die alleen voorkomen bij mensen met autisme, en nooit bij mensen zonder autisme.
Welke eigenschappen worden vaak genoemd bij autisme?
- Overprikkeling (bijvoorbeeld door geluiden, geuren, licht, kleding of hoge verwachtingen vanuit de omgeving).
- Onderprikkeling (informatie uit je omgeving of uit je eigen lichaam dringt niet door tot je bewustzijn).
- Grote impact van veranderingen; soms heftige reacties op kleine wijzigingen in het dagelijks ritme.
- Logische denkwijze, of juist een heel creatieve denkwijze.
- Minder behoefte aan sociaal contact of onhandig in het sociaal contact.
Ontwikkeling in eigen tempo en volgorde
Bij een deel van de mensen met de diagnose autisme is een specifieke ontwikkelingsvolgorde herkenbaar. Zij ontwikkelen zich als kind eerst vooral cognitief (in de zin van logisch denken). De sociaal-emotionele rijping komt bij hen later. Bij veel leeftijdsgenoten is dat andersom.
Gevolgen voor het gedrag
De omgeving verwacht bepaald gedrag op een bepaalde leeftijd. Bijvoorbeeld dat een kind oogcontact maakt of gaat zwaaien als iemand weg gaat. Veel kinderen met autisme doen niet wat de omgeving verwacht. Hun gedrag wordt vaak vreemd gevonden. Maar wat ze doen, past bij de fase van hun ontwikkeling. Zie Autisme als ontwikkeling in eigen tempo en volgorde voor meer informatie hierover.
Ruimte om te ontwikkelen
Het is belangrijk dat ook kinderen, jongeren en volwassenen met autisme de ruimte krijgen om zich in hun eigen tempo en volgorde te ontwikkelen, ook al verloopt die ontwikkeling anders dan bij veel leeftijdsgenoten. Hoe groter de druk vanuit de omgeving om 'normaal' te worden, hoe groter de kans dat de ontwikkeling geblokkeerd raakt. Dan kunnen de eigenschappen van autisme steeds verder uitvergroten.