Als medewerker van het sociaal loket, jeugd- of wijkteam heb je direct contact met mensen in de wijk die zorg en ondersteuning nodig hebben.
Wil je een ondersteuningsplan maken voor iemand met autisme, hou dan rekening met het volgende:
- Iedere persoon met autisme is anders. Wat bij de een werkt, hoeft bij de ander niet te werken. Ga altijd met de persoon zelf in gesprek en maak het plan samen met hem of haar. Betrek zo nodig een collega of professional die ervaring heeft met mensen met autisme, om helder te krijgen welke zorg of ondersteuning nodig is. Hierdoor verspil je geen middelen aan ondersteuning die niet nodig is en krijgen de mensen met autisme in jouw gemeente sneller de kans om (weer) volwaardig te participeren.
- Vaak is niet direct duidelijk dat de primaire oorzaak van problemen bij autisme ligt. Helaas worden hierdoor vaak foutieve diagnoses gesteld en de verkeerde ondersteuning ingezet. Een snelle en juiste diagnose is essentieel om onnodige leed en onnodige kosten te voorkomen. Om autisme te herkennen en te bepalen welke ondersteuning de beste is, is specifieke kennis en ervaring nodig. Deze ondersteuning kun je los inkopen bij specialistische instellingen, waardoor je aan het begin van de ondersteuning sneller weet of het om autisme gaat en welke zorg en ondersteuning er nodig is.
- Veel mensen met autisme zijn kwetsbaar en (in periodes) niet zelfredzaam. Hun ondersteuningsvraag is dan te complex om zelf te kunnen beantwoorden. Zij zullen op die momenten extra ondersteuning nodig hebben.
- Autisme werkt diep door op alle levensgebieden. Effectieve ondersteuning richt zich daarom niet alleen op de persoon met autisme zelf, maar ook op de mensen om hem of haar heen. En niet alleen thuis, maar ook op school, op het werk, bij de sportclub.
- Naasten van mensen met autisme zijn vaak overbelast. Er is geen winst te halen door een groter beroep te doen op de naaste omgeving, maar juist door de naaste omgeving goed toe te rusten. Neem de tijd om de draaglast en draagkracht van de omgeving in te schatten. Het betaalt zich later terug.
- Voor mensen met autisme is een persoonlijke klik, die resulteert in een vertrouwensrelatie een belangrijke randvoorwaarde voor succesvolle ondersteuning.
- Begeleiding is vaak opgehangen aan doelen. Realiseer je dat een grote nadruk op doelen de aandacht weghaalt bij wie iemand is, en de focus legt op wie iemand moet worden. Dan sluit je niet meer aan bij de persoon zelf.
Waar moet je op letten?
- Maak bij het arrangeren van zorg en ondersteuning slimme combinaties van informele zorg, cliëntondersteuning, individuele begeleiding, mantelzorgondersteuning, ambulante begeleiding in het onderwijs en job coaching. Bij voorkeur door te werken met een of meer vaste levensloopbegeleiders. Juist hierdoor is efficiency- en effectiviteitswinst in de begeleiding van mensen met autisme en hun naasten te realiseren.
- Zorg voor zoveel mogelijk continuïteit en de nodige flexibiliteit in de begeleiding.
- Zorg dat er bij gezinnen waar autisme een rol speelt pro-actieve begeleiding geboden wordt bij veranderingen die te voorzien zijn.
- Zorg dat er ook in relatief stabiele situaties voor 'waakvlam-contact', zodat er als dat nodig is onmiddellijk zorg of ondersteuning geboden kan worden.
Meer informatie
VAB realiseert gespecialiseerde levensloopbegeleiding voor mensen met autisme. Deze pilot wordt gefinancierd door het ministerie van VWS.