Wat is autisme?

Wat autisme is? Wij weten het niet. Toch is er veel over te zeggen.

Vooraf:

  1. Autisme is een verzamelterm voor gedragskenmerken. Psychiaters en andere professionals hebben samen afgesproken bij welk gedrag de diagnose autisme gesteld wordt. Die criteria staan in de DSM-5. 
  2. Alleen mensen met autisme zelf weten hoe het is om autisme te hebben. Daarom hechten wij veel waarde aan gelijkwaardige samenwerking met mensen met autisme. Dat geldt voor al onze activiteiten en op alle niveaus van de organisatie. 

Zoektocht naar de oorzaak

Wetenschappers zoeken al heel lang naar dé oorzaak van autisme. Maar autisme is geen ziekte, maar een verzamelterm voor gedragskenmerken. En dat gedrag kan allerlei oorzaken hebben. 
Sinds begin van vorige eeuw zijn verschillende theorieën ontwikkeld over autisme. De belangrijkste zijn:

  • Autisme als een gevolg van de opvoeding. Deze theorie is helemaal achterhaald. 
  • Autisme als een genetisch bepaalde stoornis in de hersenen waardoor problemen met de informatieverwerking ontstaan. De theory of mind, centrale coherentie en executieve functies zouden niet goed werken bij mensen met autisme. Hier wordt momenteel veel onderzoek naar gedaan in de neurowetenschappen. 
  • Autisme als vertraging van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Ook hier wordt veel onderzoek naar gedaan. 
  • Autisme als een ontwikkeling in eigen tempo én volgorde. Namelijk een versnelling van de cognitieve ontwikkeling (in de zin van logisch denken) en een vertraging van sociaal-emotionele ontwikkeling ten opzichte van veel leeftijdsgenoten . Deze benadering krijgt weinig aandacht in de wetenschap, maar blijkt heel herkenbaar voor een groeiende groep mensen met autisme en hun naasten.

Omdat autisme een verzamelterm is, is geen van deze oorzaken van toepassing op álle mensen met de diagnose autisme. Bovendien zijn er mensen met de diagnose autisme bij wie later blijkt dat het gedrag samenhangt met een hechtingsstoornis of een trauma in de kindertijd. Het gedrag dat leidt tot de diagnose autisme kan dus vele oorzaken hebben.

Invloed van verschillende theorieën

Therapieën en begeleidingsmethoden zijn vaak (impliciet) gebaseerd op een van bovenstaande theorieën. Er is vooral veel aanbod op het gebied van een stoornis in de informatieverwerking en een vertraging van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Voor mensen die zich herkennen in een vertraging én versnelling in de ontwikkeling is weinig tot geen aanbod voorhanden.

Vanuit autisme bekeken ziet de waarde van dit verklaringsmodel voor een grote groep mensen met de diagnose autisme en richt zich daarom op ondersteuning van deze groep. Hieronder staat meer uitleg over dit verklaringsmodel, dat wij ‘ontwikkeling in eigen tempo en volgorde’ noemen.

Focus van VAB

Wij richten ons op de groep mensen die zich herkennen in de ontwikkeling in eigen tempo en volgorde, zoals hierboven omschreven.

Ook hebben we aandacht voor de vaak dwingende algemene prestatie-, gedrags- en sociale normen in onze samenleving. Op school, op het werk, op de sociale media: de druk om aan een ideaal plaatje te voldoen is groot. Met name jongeren en jongvolwassenen gaan vaak over hun grenzen om aan de normen te voldoen. Dat geldt voor bijna iedereen. Maar voor jongeren en jongvolwassenen met autisme geeft het nog eens extra druk, bovenop de spanning die hun specifieke ontwikkeling al met zich mee kan brengen.

Voortschrijdend inzicht

Ook onze visie blijft in ontwikkeling. Kennis over autisme en over de samenleving neemt toe. Wij blijven onze visie aanscherpen en nieuwe kennis en ervaringen integreren.